اصول معماری آزمایشگاه
ﻃﺮاﺣﯽ ﯾﮏ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه اﺳﺘﺎﻧﺪارد و اﯾﺪه آل ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺗﺮﮐﯿﺐ دﻗﯿﻖ ﻋﻨﺎﺻﺮﻣﺘﻨﻮع ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ که با اﺟﺮاي ﺻﺤﯿﺢ آن ، از ﺑﺮوز ﻣﺸﮑﻼت ﺑﺎﻟﻘﻮهي ﺑﻌﺪي درﺣﻮزه ي ﻓﻀﺎي ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ و ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽﺟﻠﻮﮔﯿﺮيﻣﯽﺷﻮد.
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﯾﮏ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد، اﮔﺮ ﺑﺎ دﻗﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي و ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮد، ﻋﻤﻠﮑﺮد آن ﺑـﻪ ﺑـﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﺳـﻄﺢ ﻣـﯽ رﺳـﺪ . اﺻـﻮل ﻣﻌﻤـﺎريﻓﻀﺎﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ را ﻣﯽﺗﻮان از دو ﺟﻨﺒﻪيﮐﻤﯿﺖ وﮐﯿﻔﯿﺖ ﻓﻀﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻤﻮد:
کمیت فضای آزمایشگاهی
ﻏﺎﻟﺒﺎً ﻓﻀﺎي ﻓﯿﺰﯾﮑﯽﮐﻪ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي و ﻃﺮاﺣﯽ اوﻟﯿﻪي ﯾﮏ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﻣﺴﺘﻘﻞ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣـﯽﺷـﻮد، ﺑﺪون ﻟﺤﺎظ ﮐﺮدنﮐﻠﯿﻪي ﺗﺠﻬﯿﺰات و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ.اﮔﺮﭼـﻪ اﯾـﻦ ﻓﻀـﺎ در آﻏـﺎز اﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ و روﻧﺪ رو ﺑﻪ رﺷﺪ ﺧﺪﻣﺎت آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ راه اﻧـﺪازي، ﮐﺎﻓﯽ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ ، ﮐﺎرآزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﻧﺎﮐﺎﻓﯽ و ﻧﺎﮐﺎرآﻣـﺪ ﺧﻮاﻫـﺪ ﺷـﺪ ؛ﻣﯿﺰﻫـﺎ و ، ﺗﺠﻬﯿﺰات و ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻓﻨﯽﺟﺪﯾﺪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ، ﺗﺴﺖﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﺳﻄﺢ روي ﻣﯿﺰﻫﺎ ﭘﺮ ﻣﯽﺷﻮد، راﻫﺮوﻫﺎ در اﻃﺮاف ﻣﺤـﻞ ﻫـﺎي ﮐـﺎر ﺗﻨـﮓ ، ﻓﻀﺎﻫﺎي ﮐﺎري ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪه ﺷﺪه و ﻣﺴﯿﺮﻫﺎﯾﯽ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﯽ، ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ آزﻣﺎﯾﺸـﮕﺎه ﺑـﻪ ﻗـﺪر ﮐـﺎﻓﯽ ﺑـﺰرگ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﮐﺎرﮐﻨﺎن آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي آنﻫﺎ ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ . ﺑﻌﻀﯽ از آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎهﻫﺎ ﻣﻤﮑـﻦ اﺳﺖ ﺣﺘﯽ ﺑﯿﺶاز دو ﯾﺎ ﺳﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺣﺠﻢ ﻓﻀﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ،داراي ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮔﺮﻣـﺎﯾﺶ و ﺗﻬﻮﯾﻪي ﻫﻮا، اﺑﺰار، ﮐﺎﺑﯿﻨﺖ، ﯾﺨﭽﺎل ﯾﺎ ﻓﺮﯾﺰر ﺑﺎﺷﻨﺪ.
ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻓﻀﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﭘﺰﺷﮑﯽ
ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦﻋﺎﻣﻞﺗﺄﻣﯿﻦﮐﻨﻨﺪه يﮐﯿﻔﯿﺖ ﯾﮏ ﻓﻀﺎ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﻓﻀـﺎ ي ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ ﺑـﺎ ﮐﺎرﺑﺮي ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه ي آن ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ ﯾﺎ ﺧﯿﺮ.اﯾﻦﺗﻨﺎﺳﺐ ﺻﺮﻓﺎً واﺑﺴـﺘﻪ ﺑـﻪ اﺑﻌـﺎد ﻓﻀـﺎ ﻧﺒـﻮده و ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ ي ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﻧﻮر ، ﺗﻬﻮﯾﻪ ، آب ، برق ، فاضلاب ، چیدمان تجهیزات ، لوازم و رعایت ﺳﻄﻮح اﯾﻤﻨﯽدرﺷـﮑﻞ ﮔﯿﺮيﮐﯿﻔﯿﺖ ﮐﻠﯽ ﯾﮏ ﻓﻀﺎ ﻧﻘﺶ دارﻧﺪ ستون ها ، دیوارها ، جداکننده های غیر ضروری نیز در کاهش کیفیت یک فضا موثر میباشد.
ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻓﻀﺎﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه
ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﻓﻀﺎﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻮع ﻋﻤﻠﮑﺮد و ﻧﺤﻮه ي اﺳـﺘﻔﺎده از ﻓﻀـﺎﻫﺎ، در ﻗﺎﻟـﺐ ﭼﻨـﺪ ﺣـﻮزه ي اﺻـﻠﯽ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻗﺮاردادي ﺑﻮده و اﻟﺰاﻣﯽ را ﺑﺮاي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎهﻫﺎ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻧﻤﯽآورد ﺑﻠﮑﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ در راﺳﺘﺎي ﺗﺴﻬﯿﻞ در ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻓﻀﺎﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه و ﻧﺤﻮه ي ارﺗﺒﺎط آنﻫﺎ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﻄـﺮح ﻣـﯽ ﺷـﻮ د . ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﻃﺒﻘـﻪ ﺑﻨـﺪي ﻫـﺎي ﺻﻮرتﮔﺮﻓﺘﻪ در ﻣﻨﺎﺑﻊ و وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎهﻫﺎي ﮐﺸﻮر، ﻓﻀﺎﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ در ﻗﺎﻟﺐ ﺳﻪ ﺣﻮزه ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ در اداﻣﻪ در ﻣﻮرد اﯾﻦ ﻓﻀﺎﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﻔﺼﯿﻞ ﺗﻮﺿﯿﺤﺎﺗﯽ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.